Home

Syringomyelia

Deze aandoening van het centrale zenuwstelsel heet eigenlijk voluit:
“Op Chiari lijkende malformatie-Syringomyelie” (CM/SM).
De afwijking wordt vaak gezien bij de Cavalier King Charles Spaniel, maar ook bij andere rassen is de aandoening bekend (Griffon Belge, Yorkshire terrier, Maltezer, Chihuahua, Dwergteckel, King Charles Spaniel).

Oorzaak
De oorzaak van de afwijking is gelegen in het feit dat het achterste deel van de schedel feitelijk te klein is. Dit, gecombineerd met een te groot achterhoofdsgat (waar het ruggenmerg begint) zorgt er voor dat een deel van de kleine hersenen uitpuilt door het achterhoofdsgat. Uit onderzoek is gebleken dat ongeveer 95% van de CKCS deze afwijking (de ‘Chiari-like malformation’, CM) heeft.
Door de uitpuiling van het (kleine) hersenweefsel in het wervelkanaal ontstaan abnormale drukverhoudingen binnen en rondom het ruggenmerg in de nek. Vooral door een verlaagde druk rondóm het ruggenmerg  ter hoogte van de overgang 2e-3e nekwervel ontstaat geleidelijk een holte bínnen het ruggenmerg. Deze holte (syrinx) in het ruggenmerg (myelum) is vaak gevuld met vocht.
Ongeveer 50% van de Cavaliers heeft bij MRI-onderzoek het complete beeld van CM/SM.
Dit wil niet zeggen dat ook 50% van de dieren werkelijk ziek is. Veel dieren vertonen geen klinische klachten. Naarmate een dier met CM/SM ouder wordt neemt de kans op het ontstaan van klachten echter wel toe. Uiteindelijk krijgt van de honden met SM ongeveer 35% ook echte klachten.  

Klachten
Het klachtenbeeld is gevarieerd maar er is eigenlijk altijd sprake van pijn. Deze pijn treedt aanvalsgewijs op en tussendoor kan het dier klachtenvrij zijn. De plotselinge pijnaanvallen doen soms denken aan een hernia in de nek. De dieren zoeken vaak een bepaalde houding om geen last te hebben, b.v. slapen met de kop op de rand van de mand. Bij opwinding nemen de klachten toe. Een zeer bekend verschijnsel, dat vaak bij dieren met SM wordt gezien, is krabben. Vaak wordt hierbij de huid niet aangeraakt en loopt het dier tijdens het krabben gewoon rond. Verder zijn honden met SM vaak gevoelig bij aanraking op bepaalde plaatsen van het lichaam. Epilepsie wordt in sommige gevallen ook nog gezien. 

Bij de Cavaliers wordt regelmatig een afwijking in één of beide middenoren gezien (PSOM, ‘glue-ear’) waarbij zich slijm ophoopt. Honden met deze aandoening kunnen een klachtenbeeld hebben dat lijkt op SM. PSOM is relatief eenvoudig te verhelpen (operatie).

Behandeling
Behandeling van CM/SM is in eerste instantie medicinaal: vochtafdrijvers + diverse soorten pijnstillers; bij onvoldoende resultaat kan er geopereerd worden. Een behandelingsprotocol is voorhanden en kan toegezonden worden.

Prognose
De prognose van de aandoening is somber: dieren met klinische klachten ten gevolge van SM worden meestal niet erg oud. Hierbij geldt: hoe jonger de hond tijdens het ontstaan van de klachten, hoe slechter de prognose.

MRI scannen en de diagnose

De diagnose CM/SM en PSOM is alleen via MRI te stellen.  
MRI (Magnetic Resonance Imaging) is een beeldvormingtechniek die zeer waardevolle informatie kan geven over allerlei structuren in het lichaam, die met andere beeldvormende technieken (röntgen-foto, echo) niet zichtbaar kunnen worden gemaakt. Te denken valt hierbij aan zeer gedetailleerde beelden van hersenen en ruggen-merg, maar ook van kraakbeen, de botten, diverse buikorganen, banden en pezen in en rond gewrichten, enz. enz. Bovendien kan met behulp van MRI het verschil tussen normaal en ziek weefsel goed worden gezien. Dit alles zónder gebruik te maken van schadelijke straling (zoals bij röntgenfoto en CT-scan)!

Simpel gezegd werkt een MRI-scanner als volgt:
Het dier wordt in een sterk magnetisch veld geplaatst. Hierdoor staan alle waterstofkernen (die in feite ook kleine magneetjes zijn) in het lichaam dezelfde richting. Door een radiopuls worden de kernen even uit die richting omgeklapt, waarna ze weer terugvallen in dezelfde richting. Hierbij geven ze een radiosignaaltje af. Dit wordt door een spoelvormige antenne rond het lichaam opgevangen, en door de computer vertaald in een plaatje. De snelheid waarmee de waterstofkernen terugvallen in hun uitgangspositie is weefsel-afhankelijk, en zo ontstaan contrastverschillen tussen de diverse weefsels, waardoor we ze op het plaatje van elkaar kunnen onderscheiden.
Van het te onderzoeken lichaamsdeel wordt een groot aantal beelden gemaakt, alsof het driedimensionaal in plakjes gesneden wordt. Al deze beelden leveren samen een schat aan informatie op die op geen enkele andere wijze zichtbaar kan worden gemaakt.

Het MRI onderzoek gebeurt onder een roesje.
Een goede voorbereiding voor een ingreep onder narcose begint bij u thuis. De dag vóór de narcose mag uw dier vanaf 18.00 uur geen eten meer hebben. Water mag wél! De volgende dag komt u op het afgesproken tijdstip naar de kliniek. Honden s.v.p. van tevoren even uitlaten!
Als u uw huisdier bij ons brengt doet u dat in de (terechte) veronderstelling dat hij/zij omringd wordt door de best mogelijke medische zorg. Daarom wordt in ieder geval altijd een lichamelijk onderzoek gedaan vóórdat het dier in slaap gebracht wordt. Met name wordt hierbij natuurlijk op hart en longen gelet.

Net als in de geneeskunde voor mensen, zijn de anesthesiemiddelen in de diergeneeskunde zeer veilig. De risico’s van een narcose zijn voor een gezond dier dan ook minimaal. Als er echter (aan u en ons onbekende) gezondheidsproblemen zijn, kan een narcose bepaalde problemen opleveren.
Als het onderzoek voor de narcose geen afwijkingen oplevert, kan ons team met een gerust hart uw dier onder narcose brengen en aan het onderzoek beginnen. Tijdens de narcose wordt het dier continu bewaakt. Na afloop van het onderzoek wordt het dier wakker gemaakt en mag het in de regel meteen weer mee naar huis.
 
Het onderzoek neemt ruim een half uur in beslag.  Behalve voor het stellen van de diagnose CM/SM, wordt het scannen vooral gedaan om een indruk te krijgen over de geschiktheid voor de fokkerij. Daartoe worden de scans van honden, die voor de fokkerij bedoeld zijn, ter beoordeling opgestuurd naar Dr. Clare Rusbridge in Londen.  De fokadviezen zijn er op gericht om te voorkomen dat ernstige lijders geboren worden.
Het MRI onderzoek kan tegen sterk gereduceerd tarief plaatsvinden in Dierenkliniek Den Heuvel in Best (NB). Meer informatie vindt u op www.dierenkliniekdenheuvel.nl.

Bovenstaand artikel is gebaseerd op:

• het proefschrift van Dr Clare Rusbridge: 'Chiari-like Malformation and Syringomyelia in the Cavalier King Charles Spaniel',
• op  het artikel 'Op Chiari lijkende malformatie-Syringomyelie bij de Cavalier King Charles Spaniël'  door Dr Paul Mandigers en Dr Clare Rusbridge in het Tijdschrift voor Diergeneeskunde 134, afl 18,
• en op eigen ervaringsfeiten.